KITÂL VE GAZVE AHKÂMI
1020 – Büreyde (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bir ordunun veya seriyyenin başına komutan tayin ettiği zaman, -hassaten komutana- Allah’a karşı muttaki olmasını, beraberindeki Müslümanlara da hayır tavsiye eder ve sonra şunları söylerdi:
“Allah’ın adıyla ve Allah’ın rızası için savaşın. Allah’ı inkâr eden kâfirlerle çarpışın. Gazâ edin fakat ganimete hıyanet etmeyin, haksızlıkda bulunmayın, ölülerin vücudlarına sataşıp burun ve kulaklarını kesmeyin, (önünüze çıkan) çocukları öldürmeyin!
Müşrik düşmanlarla karşılaşınca onları önce üç şeyden birine çağır: Bunlardan birine cevap verirlerse onlardan bunu kabul et ve artık dokunma!
Önce İslâm dâvet et. İcâbet ederlerse hemen kabul et ve elini onlardan çek. Sonra onları yurtlarından muhâcirler diyarına hicrete dâvet et.Ve onlara haber ver ki, eğer bunu yapacak olurlarsa Muhcacirler‚ va’dedilen bütün mükâfaat ve vecibeler aynen onlara da terettüp edecektir. Hicretten imtina edecek olurlarsa bilsinler ki, Müslüman bedevîler hükmündedirler ve Allah’ın mü’minler üzerine câri olan hükmü onlara icra edilecektir; ganimet ve fey’den kendilerine hiçbir pay ayrılmayacaktır. Müslümanlara birlikte cihâda katılırlarsa o hariç, (o zaman ganimete iştirak ederler.)
Bu şartlarda Müslüman olma teklifini kabul etmezlerse, onlardan cizye iste, müsbet cevap verirlerse hemen kabul et ve onları serbest bırak.
Budan da imtina ederlerse, onlara karşı Allah’tan yardım dile ve onlarla savaş. Bu durumda bir kale ahâlisini muhâsara ettiğinde onlar senden Allah ve Resûlü’nün ahd ve emânını talep ederlerse kabul etme: onlar için, kendine ve ashâbına ait bir emân tanı. Zira sizin kendi ahdinizi veya arkadaşlarınızın ahdini bozmanız, Allah’ın ve Resûlü’nün ahdini bozmaktan ehvendir.
Eğer bir kale ahalisini kuşattığında onlar, senden Allah’ın hükmünü tatbik etmeni isterlerse sakın onlara Allah’ın hükmünü tatbik etme, lakinkendi hükmünü tatbik et. Zira Allah’ın onlar hakkındaki hükmüne isâbet edip etmeyeceğini bilemezsin.”
Müslim, Cihâd 3, (1731); Tirmizî, Siyer 48, (1617), Diyât,14, (1408); Ebu Dâvud, Cihâd 90, (2612, 2613).
1021 – Abdullah İbnu Avn anlatıyor: “Nâfı’ye yazarak savaştan önce (müşrikleri İslâm’a) davet etme hususunda sordum. Şu cevabı verdi: “Bu İslâm’ın başında idi. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) Benî Müstalik’e ani baskın yaptı. Adamları gâfıldi, hayvanları su kenarında sulanmakta idi. Savaşabilecekleri öldürdü, kadın ve çocuklarını da esir etti. O gün Cüveyriye (radıyallahu anhâ) validemizi esir almıştı.
Bunu bana Abdullah İbnu Ömer (radıyallahu anhümâ) rivayet etti. Abdullah bu orduya asker olarak katılmıştı.”
Buharî, Itk 13; Müslim, Cihâd 1, (1730); Ebu Dâvud, Cihâd 100, (2633).
1022 – Ebu Mûsa (radıyallahu anh) anlatıyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) ashâbından birini herhangi bir iş için gönderince şu tenbihte bulunurdu; “Müjdeleyin, nefret ettirmeyin; kolaylaştırın zorlaştırmayın.”
Müslim, Cihâd, (1732).
1023 – Semure İbnu Cündeb (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Müşriklerin yaşlılarını öldürün, fakat tıfıllarına (şerh) yani henüz tüyü çıkmayanlara dokunmayın.”
Ebu Dâvud, Cihâd 121, (2670); Tirmizî, Siyer 28, ( 1583).
1024 – İbnu Ömer (radıyallahu anhümâ) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)’ın katıldığı gazvelerden birinde öldürülmüş bir kadın bulundu. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bunun üzerine kadınları ve çocukları öldürmeyi yasakladı.”
Buharî, Cihâd 147,148; Müslim, Gihâd 24, (1744); Muvatta 3, (2, 447); Tirmizî, Gihâd 19, (1569); Ebu Dâvud, Gihâd 34, (1667); İbnu Mâce, 30, (2841).
1025 – Nu’mân İbnu Mukarrin. (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) ile birçok gazvelere katıldım. (Şunu gördüm): Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), şafak sökünce, güneş doğuncaya kadar mukâteleyi durdururdu. Güneş doğunca öğle vaktine kadar tekrar mukâteleye geçerdi. Tam öğle vaktinde mukâteleyi durdurur, güneş batıya meyledinceye kadar ara verirdi. Meyledince, ikindi vaktine kadar mukâtele eder, ikindi vaktinde ikindi namazını kılıncaya kadar ara verir, sonra tekrar mukateleye geçerdi. (Ashab) derdi ki: “Bu vakitte (yani güneşin zevali vaktinde) yardım rüzgârları eser, mü’minler namazlarında orduları için dua ederler.”
Tirmizî, Siyer 46, (1612); Ebu Dâvud, Cihâd 111, (2655); Buharî, Cizye 1.
1026 – Hz. Enes (radıyallahu anh): “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), sabah vakti baskın yapardı. (Yaklaştığı yerleşim bölgesine) kulak kabartır, (ezan okunup okunmadığını kontrol eder) ezan sesi işitecek olursa durur, işitmezse saldırıya geçerdi.”
Müslim, Salât 9, (382). Tirmizî, (Siyer 48, (1618); Ebu Dâvud, Cihâd 100, (2634).
1027 – İsâm el-Müzenî (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bir ordu veya seriyye yola çıkardığı zaman, askerlere şunu tenbihlerdi: “Bir mecsid görür veya müezzini işitirseniz, orada kimseyi öldürmeyin.”
Ebu Dâvud, Cihâd 100, (2635); Tirmizî, Siyer 2, (1549).
1028 – El-Hâriss İbnu Müslim İbni’l-.Hâris babasından Müslim İbnü’l-Hâris (radıyallahu anh)]’den naklediyor: Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bizi bir seriyye ile gazveye gönderdi. Baskın mahalline vardığımız zaman, atını hızlandırdım ve arkadaşlarımı geçtim. Köy halkı beni imdât çığlıklarıyla karşıladı. Ben onlara: Lâilâhe illallah deyip kendinizi koruyun dedim. Öyle yaptılar. Arkadaşlarım beni bu davranışım sebebiyle “Ganimeti bize haram ettin” diyerek ayıpladılar. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)’ın yanına dönünce, yaptığımı ona haber verdiler. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) beni çağırttı. Yanına varınca davranışımdan dolayı takdir etti ve: “Bilesin, Allah (celle celaluhu) senin için, o kurtardığın insanlardan her birisi sebebiyle şu kadar sevab yazmıştır” buyurdu. Sonra Resûlullah (aleyhissalâtu vessselâm) bana: “Sana kendimden sonra bir tavsiye yazacağım”dedi ve yazıp, üzerini mühürleyip bana verdi.”
Ebu Dâvud Edeb 110, (5080).
1029 – Cündeb İbnu Mekîs (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) benim de katıldığım bir seriyye gönderdi. Orduya Benu’l-Mülevvah kabilesine baskın yapılması talimâtını verdi. Yola çıktık. Kedîd nâm mevkiye geldiğimiz zaman el-Hâris İbnu’l-Bersâ el-Leysî ile karşılaştık. Onu yakaladık. Bize:
“- Ben Müslüman olmak arzusuyla geliyordum. Memleketten de Resûlullah ( aleyhissalâtu vesselâm)’a gitmek düşüncesiyle ayrılmıştım” dedi. Kendisine:
“- Eğer Müslümansan bizim sana bir gün bir gecelik bağımız zarar vermez, dediğin gibi değilsen sana karşı tedbirimizi tam yapmış oluruz” dedik ve bağlarını daha bir sıkıladık.”
Ebu Dâvud, İmâret 137, (1896).
1030 – Ebü Said (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) Benî Lihyan kabilesine bir askerî birlik göndermeye karar vermişti: “Her iki kişiden biri atılsın, sevapta ortak olacaklar” buyurdu.
Müslim, İmâret,1896.
1031 – Ebu Said (radıyallahu anh)’in bu rivâyeti bir başk vecihte şöyledir: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) Benî Lihyân’a bir müfreze gönderdi. (Bunu tertiplerken) şöyle demişti: “Her iki kişiden biri (orduya katılmak üzere) çıksın!”
Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm), sonra oturanlara: “Sizden kim, gidenin ailesine ve malına iyi şekilde nezâret eder, hâmi olursa, ona gidenin sevabının yarısı eksiksiz verilir” buyurdu.
Ebu Dâvud, Cihâd 21, (2510).
1032 – İbnu Ömer (radıyallahu anhümâ) anlatıyor: “Ben bir seriyyeye katılmıştım. Askerler (bir ara) bir fırarda bulundu, ben de onlar arasında idim. Oradan uzaklaşınca: “Şimdi ne yapacağız, cihaddan kaçtık, Allah’ın gazabıyla dönüyoruz” diye müzâkere ettik. Sonunda: “Medine’ye girelim, bizi kimse görmez” diye düşündük.
Ancak Medine’ye varınca: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)’a gidip, kendimizi arzederek, bizim için bir tevbe imkânı varsa onu yerine getirsek, yoksa geri gitsek” diye kararlaştırdık. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)’a uğrayıp “Biz firârîleriz!” dedik. Bize yaklaşarak:
” -Hayır siz, firârîler değil, savaşa tekrar dönmek üzere manevra yapmış kişilersiniz” buyurdu. Kendisine yaklaştık, mübarek ellerinden öptük. Bize: “Ben Müslümanların ilticâgâhıyım” dedi.”
Ebu Dâvud, Cihâd 106 (2647); Tirmizî, Cihâd 36, (1716)].
1033 – Necdet İbnu Âmir el-Harûrî’den rivâyet edildiğine göre, İbnu Abbâs (radıyallahu anhümâ)’a yazarak beş haslet hakkında sormuştur.
– Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) gazveye çıkarken kadınları da alır mıydı?
– Kadınlara ganimetten pay ayırır mıydı?
– Savaş sırasında çocukları öldürür müydü?
– Yetimin yetimliği ne zaman kalkar?
– Hums (ganimetin beşte biri) kimler içindi?
(Râvilerden Yezîd İbnu Hürmüz der ki:) İbnu Abbâs (radıyallahu anhümâ), (mektubu yazarken şöyle) dedi: “Bir ilmi gizleme durumuna düşmüş olmasaydım asla cevap vermezdim.” Sonra şu cevabı yazdı: “Bana yazıp “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)’ın gazveye kadınları da götürüp götürmediğini” sordun. Evet, kadınları gazveye götürürdü. Onlar yaralıları tedavi ederlerdi. Kendilerine de ganimetten bir şeyler verilirdi.Hisseye gelince, kadınlara belli bir hisse ayrılmazdı. Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) gazve sırasında çocukları öldürmezdi. Öyle ise onları sen de öldürme.
Yine sen bana yazıp: “Yetimin yetimliği ne zaman kalkar?” diye soruyorsun. Kasem olsun kişi vardır, sakalı çıktığı (büluğa erdiği) halde hakkını almaktan hâlâ acizdir.Öyle ise kendisi için, başkalarının aldığının iyisinden alan kimseden yetimlik kalkar.
Yine sen bana yazıp “humstan kimlere verileceğini” soruyorsun. Ben: “Bu bize âittir” demiştim. Ancak kavmimiz bunu bize vermekten imtina etti.”
Müslim, Cihad 137, (1812); Tirmizî, Siyer 8, (1556); Ebu Dâvud, Cihâd 152, (2727 ,2728).
1034 – Ümmü Atiyye (radıyallahu anhâ) anlatıyor: “Ben Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) ile birlikte yedi ayrı gazveye çıktım. Ordugâhlarda ben geride kalır, askerlere yemek yapar, yaralıları tedavi eder, hastalara bakardım.”
Müslim, Cihâd 142, (1812).
1035 – Ebu Hüreyre (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bizi (bir tecziye vazifesi ile Mekke’ye) gönderdi ve (Kureyş’ten iki kişinin ismini vererek): “Falanca ve falancayı yakalayabilirseniz onları ateşte yakın”dedi. (Hazırlıkları bitirip) tam Medine’den ayrılacağımız sırada (bizi çağırtarak): “Ben size falan ve falanı yakmanızı emretmiştim. (Sonra düşündüm ki) ateşle yakma cezasını vermek Allaha aittir. Onları yakalarsanız öldürün. ”
Buhârî, Cihâd 149; Ebu Dâvud, Cihâd 122,(2674); Tirmizî, Siyer 20, (1571).
1036 – Urve, Hz. Üsâme İbnu Zeyd (radıyallahu anhümâ)’den naklen anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bana: “Übnâ’ya sabahleyin baskın yap ve yak” dedi.” Ebu Müshir’e soruldu. Übnâ nedir?
“- Evet, haklısınız dedi, bunu biz daha iyi biliriz. O, (bildiğimiz) Filistin’deki Yübnâ’dır.” Übnâ veya Yübnâ, Filistin’de, Askalân ile Ramle arasında bir yerin adıdır.”
Ebu Dâvud, Cihâd 90, (2616).
1037 – Ebu Hüreyre (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm): “Sizden iki kişi kavga edecek olursa, yüze vurmaktan kaçınsınlar” buyurdu.”
Buharî, Itk 20; Müslim Bir 117, (2613).
1038 – İbnu Ya’lâ anlatıyor: “Abdurrahman İbnu Hâlid İbnu Velîd ile birlikte gazveye çıktık. Bize, düşmandan, ızbandut gibi dört tanesini yakalayıp getirdiler.Derhal öldürülmelerini emretti ve hemen ok atılarak öldürüldüler. Bu haber Ebu Eyyub el-Ensârî (radıyallahu anh)’ye ulaştı. O şunu söyledi: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) bu çeşit öldürmeyi yasakladı. Nefsimi kudret elinde tutan Zat-ı Zülcelâl’e kasem olsun, (değil insan) bir tavuk bile olsa onu öldürücü atışlar için hedef kılmayız.” Ebu Eyyub’un bu sözü Abdurrahmân’a ulaşınca dört köle âzad etti.”
Ebu Dâvud, Cihâd 129, (2687).
1039 – İbnu Mes’ud (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Öldürme hususunda insanların en iffetlisi iman ehlidir.”
Ebu Dâvud, Cihâd 120, (2666).
1040 – Abdullah Ibnu Yezid el-Ensârî (radiyallahu anh) der ki: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) nühbâ (arsizlikla alma) ve müsle’yi yasakladi.”
Buharî, Mezâlim 30, Zebâih 25.
1041 – Ibnu Abbas (radiyallahu anhümâ) anlatiyor: “Müsrikler,Hz. Peygamber (aleyhissalâtu vesselâm) ve mü’minler karsisinda iki kisimdi. Ehl-i harb olan müsrikler, ki Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) kendileriyle savas halinde idi. Bir de ehl-i ahd yani aralarinda antlasma yapilmis olan müsrikler vardi. Onlarla savasilmiyordu. Onlar da Resûlullah aleyhissalâtu vesselâm)’a karsi savasmiyorlar. Ehl-i harb’ ten bir kadin hicretle geldigi zaman, hayiz olup temizleninceye kadar evlenmek üzere istetilmiyordu. Temizlenince onun nikâhlanmasi helâl oluyordu. Sayet nikâhtan önce, kadinin kocasi da hicret ederek gelecek olsa, kadin kendisine veriliyordu. Ehl-i harbten bir köle veya câriye hicret edecek olsa bunlar hür olur ve Muhâcirler’in bütün haklarini elde ederler.”
Sonra Ibnu Abbâs (radiyallahu anhümâ), -Mücâhid’in rivâyetinde oldugu sekilde- Ehl-i ahd’la ilgili olarak rivâyete devam etti: “..kendileriyle antlasma yapilmis müsriklere ait bir köle veya câriye hicret edecek olsa, bunlar da iâde edilmezlerdi, ancak degerleri ne ise o ödenirdi.” Ibnu Abbâs devamla der ki: “Kureybe Bintu Ebî Umeyye Hz. Ömer’in yaninda idi, bosadi. Kadinla, Muâviye Ibnu Ebî Süfyân evlendi. Ümmü’1-Hakem Bintü Ebî Süfyan da Iyâz Ibnu Ganem el-Fihrî’nin nikâhi altinda idi. O da bunu bosadi. Ümmü’l-Hakem’le de Abdullah Ibnu Osman es-Sakafi evlendi.”
Buharî, Talâk 19.