SAFÂ VE MARVE ARASINDA SA’Y
1359 – Hz. Câbir (radıyallahu anh) anlatıyor: “Ne Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) ne de Ashab-ı Kirâm (radıyallahu anhüm)’ı Safâ ile Merve arasında birden fazla tavafda bulunmadı, bu da ilk defa yaptıkları tavaf idi.”
Ebu Dâvud, Menâsik 54, (1895); Nesâî, Hacc 182, (5, 244); Müslim, Hacc 140, (1215) İbnu Mâce, Menasik (2972).
1360 – İbnu Abbâs (radıyallahu anhümâ) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalàtu vesselâm), Kâbe’yi başına yular veya başka bir şey takılmış halde tavaf eden bir adam görmüştü. Hemen yuları koparıp attı.”
Buhâri, Hacc, 65, 66, Eymân ve’n-Nüzür 31; Ebu Dâvud, Eyman ve ‘n-Nüzür 23,(3302); Nesâî, Hacc 186, (5, 221-222), Eymân ve’n-Nüzür 30, (7,18).
Bir başka rivayette şöyle denmiştir “. . .burnuna geçirilmiş bir halka ile birisini yeden bir adam görmüştü, derhal halkayı kopardı ve adama: “elinden tutarak yed!” diye emretti.
1361 – İbnu Ebî Müleyke anlatıyor: “Hz. Ömer (radıyallahu anh), Beytullah’ı tavaf eden cüzzamlı bir kadın görmüştü, hemen:
“Ey Allah Teâla’nın câriyesi, insanlara ezâ verme, sen evinde otursan kendin için daha hayırlı olurdu!” dedi. Kadın (söz tutup) evinde oturdu. Hz. Ömer (radıyallahu anh)’in vefatından sonra bir adam kadına uğrayarak:
“Seni haccdan yasaklayan kimse artık vefat etti, çık evinden!” dedi.Kadın adama şöyle cevap verdi:
“Allah’a yemin olsun, ben ona sağken itaat edip, ölünce isyan edecek kimse değilim.”
Muvatta, Hacc 250, (1, 424).
1362 – Abdullah İbnu’s-Sâib in anlattığına göre, (yaşlanıp gözlerini kaybettiği vakit) İbnu Abbâs (radıyallahu anhümâ)’a (tavaf sırasında) refakat edip, Haceru’1-Esved’i takip eden (Haceru’1-Esved ile) kapı arasındaki kısımda (mültezem) durdurmuş bu sırada İbnu Abbâs (radıyallahu anhümâ) kendisine: “Bana söylendiğine göre, Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) işte burada namaz kılarmış” demiştir. Abdullah İbnu Sâib de “evet” demiş, bunun üzerine İbnu Abbâs, kalkıp orada namaz kılmıştır.”
Ebu Dâvud, Menâsik 55; Nesâî, Hacc 133, (5, 221).
1363 – İmam Mâlik’e ulaştığına göre, Sa’d İbnu Ebî Vakkâs (radıyallahu anh), mürâhık (yani zaman bakımından daralmış, vakfeyi kaçırma endişesine düşmüş) olarak Mekke’ye gelince, Beytullah’la Safâ ve Merve’yi tavaftan önce, Arafat’a çıkar, Arafat’tan döndükten sonra tavafını îfa ederdi.”
Muvatta, Hacc 125, (1,371).
1364 – Hz. Aişe (radıyallahu anhâ) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) buyurdular ki: “Beytullah’ı tavaf etmek, Safâ ve Merve arasında sa’yetmek ve şeytan taşlamak Allah’ı zikretmek için emredilmiştir.”
Ebu Dâvud, Menâsik 51, (1888); Tirmizî, Hacc 64, (902).
1365 – Abdullah İbnu Sâib anlatıyor: “Safâ ile Merve arasındaki tavaf sırasında Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm)’ın şöyle dua ettiğini işittim:
“Rabbimiz bize dünyada hayır ver, ahirette de hayır ver ve bizi ateş azabından koru.”
Ebu Dâvud, Menâsik 52, (1892).
1366 – Nâfi’ (rahimehullah)’nin anlattığına göre, İbnu Ömer (radıyallahu anhümâ)’i Safâ tepesi üzerinde şöyle dua ederken işitmiştir:
“Ey Allah’ım, Kitab-ı Mübîn’inde: “Bana dua edin size icâbet edeyim!” (Gâfır 60) diyorsun, sen sözünden dönmezsin. Ben şimdi senden istiyorum: Bana hidayet verip İslam’ı nasib ettin, onu geri alma. Son nefesimi Müslüman olarak vermemi nasib et” (Âmin).
Muvatta,Hacc 128, (1,372-373).
Ya Rabb, aynı duayı biz de yapıyoruz, kabül et!
Rezîn şunu ilâve etmiştir: “(İbnu Ömer), üç kere tekbir getirir ve şöyle derdi: “Allah’tan başka ilâh yoktur, O tekdir, O’nun ortağı yoktur, mülk O’nundur, bütün hamdler O’na âittir, O her şeye kâdirdir.” Bunu da yedi kere tekrarlardı.
Merve’de de, her şavtta aynı şeyleri tekrar ederdi.
Rezîn’in bu ilâvesi de Muvatta’nın aynı babındadır (127. hadis)
1367 – Rezîn’in bir rivayetinde şöyle denir: “Bu yirmi bir tekbir, yedi tehlîl eder. Bunlar arasında da dua eder, Allah’tan ister, sonra (tepeden inmeye başlar), vadinin tabanına (şimdilerde Yeşil Sütunlara) varınca koşmaya başlar, buradan çıkıncaya kadar koşar, Merve yamacına varınca normal yürümeye devam eder. Tepeye, zirveye çıkar, orada durup, Safâ’da yaptıklarını aynen tekrar ederdi.
Bunu yedi kere tekrarlar ve böylece sa’yini tamamlamış olurdu.”
1368 – Hz.Câbir (radıyallahu anh) anlatıyor: “Resûlullah (aleyhissalâtu vesselâm) Safâ tepesinde durduğu zaman üç kere tekbir getirip sonra: Allah’tan başka ilah yoktur. O tekdir, O’nun ortağı yoktur, mülk O’nundur, hamd O’na aittir, O herşeye kadirdir” derdi. Ve bunu üç sefer tekrar eder, dua okurdu. Aynı şeyi Merve tepesinde de yapardı.”
Muvatta, Hacc 127, (1, 372); Müslim, Hacc 147, (1218); Ebu Dâvud, Menâsik 57, (1908); İbnu Mâce, Menâsik 84, (3074).
1369 – İbnu Şihâb anlatıyor: “İbnu Ömer (radıyallahu anhümâ)’in tavaf sırasında telbiye getirmemesi, bunun meşrü olmamasındandır. Bu sebeple oğlu Sâlim de tavafta telbiyeyi mekruh addetmiştir. İbnu Uyeyne der ki: “Kendisine ihtida edilip uyulanlardan Atâ İbnu’s-Sâib hâriç hiç kimsenin Beytullah’ın etrafında telbiye getirdiğini görmedim.” Şâfıî hazretleri ve Ahmed İbnu Hanbel sessizce telbiye getirmeyi câiz bulmuşlardır. Ancak Rebîa tavaf edince telbiye getirirdi.”
Hanefîlere göre, telbiye, Zilhicce’nin 10’uncu günü (yâni bayramın birinci günü) şeytana ilk taşın atılmasına kadar devam eder, o zaman bırakılır.